13 Temmuz 2010 Salı

ÇAMUKA (Atherina hepsetus)



Gümüş türündendir. Fazla derin olmayan sahillerin sıcak ve ılıman sulannda, kumlu veya çakıllı bölgelerde sürüler halinde ve balık yavruları, kabuklular ve yumuşakçalarla beslenerek yaşar. Suyun tuzluluk oranı ve oksijen değerine uyum gösterir. Bu nedenle göllerde bile yaşayabilir. Boyu 10-12, en çok 16-18 santimetre olabilir. Suların bölgesel sıcaklığına göre nisan-eylül arasında ürer. Beyaz ve çok lezzetli etiyle ekonomik değeri yüksektir.

11 Temmuz 2010 Pazar

BÜYÜKBAŞ KAYABALIĞI (Gobius (Ponücola) kessleri)



Trakya ve Karadeniz Kıyılarına akan nehirlerde yaygındır. Boyları 12-18, en çok 22 santimetre olur. Acı suların taşlık veya sert kumlu zeminlerinde dolaşıp, nehirlerin içlerine girer. Yuva edindiği bölgeye çok bağlıdır, buraya zorla gelen balıklara saldırgan olur. Küçük kabuklular, balıklar ve yumuşakçalarla beslenir. Nisan-mayıs arası, dişiler yumurtalarını ince ipliklerle kumsallara yapıştırır.Erkekler de gözcülük eder. Eti lezzetli ve sağlığa yararlıdır. Ekonomik değeri bölgeseldir.

BODUR YAYIN (lctalurus melas)




Güneydoğu'daki akarsu ve göllerin kumlu, çamurlu zeminlerinde yaşayan, 20-30, en çok 45 santimetre boy ve 100-500 gram ağırlıkta olabilen bir yayın türüdür. Oldukça obur bir bahktır. Omurgasızlar, küçükbalıklar, balık larvaları ve kurbağalar da dahil ne bulursa yer. Suların ısı şartlarına göre nisan-haziran arasında kumların içine yuva yapan dişi, yumurtalarını dökerek bunların oluşmasını bekler. Kılçıksız eti çok lezzetlidir. Ancak ekonomik değeri bölgeseldir

8 Temmuz 2010 Perşembe

BIYIKLI BALIK (Barbus barbus)



Genelde 30-50 santimetre uzunlukta ve 0.5-2 kilogram, en çok 3 kilogram ağırlıkta olur. Büyüklerine seyrek rastlanır. Oksijeni bol, hızlı akan nehirlerin berrak kum tabanlı bölümlerinde yaşar. Ülkemizin çeşitli yörelerinde türleri bulunur. Mayıs-haziran arasında üreme yapar ve 5,000-30,000 yumurta döker. Bu devresinde yumurtaları zehirlidir. Eti fazla değerli olmamakla beraber avcılığı yönünden değerli bir balıktır.

BERLAM (Merluccius merluccius)



Ilık denizlerin orta sularında yaşar. Ege, Marmara ve Akdeniz'de yaygın, Karadeniz'de seyrek bulunur. Gündüzleri 80-300 metreye varan derin sularda, gezinip geceleri avlanmak için kıyılara ve yüzeye yaklaşır. Kolyoz, çaça, hamsi ve benzeri küçük balıklarla beslenir. En çok 80-100 santimetre boy ve 10 kilogram ağırlığa erişebilir. Mayıstan ağustosa kadar sahillere yakın yerlerde üremelerini yapar. Etinin lezzet ve kalitesi mezgitle eştir. Taze olarak her mevsimde yendiği için ekonomik değeri yüksektir.

BERBER BALIĞI ( Anthias anthias )


Hani ailesinden bir balıktır. Sıcak ve ılıman denizlerin kayalık, çakıl ve bazen çamurlu bölgelerinde ve 50-300 metre derinliklerde yaşayan berber balığı, 25 santimetre uzunluğa erişebilir. Az bulunduğu için fazla ekonomik değeri yoktur. Denizlere renk güzelliği verir. Üremeleri diğer hani cinsi balıklar gibidir.

7 Temmuz 2010 Çarşamba

AYNALI SAZAN (Cypnnus carpio)


Pullu sazanın çıplak-çizgili ve aynalı sazan olarak adlandırılan yan türlerinin üretime en elverişli olanıdır. Kolay ürediği için çeşitli yörelerde ve özellikle baraj göllerinde üretimi yapılmaktadır. Yaşam öyküsü pullu sazan gibidir. Ekonomik değeri çok yüksektir. Çeşitli ülkelerde yılda 200,000 ton sazan üretimi yapılmaktadır

AY BALIĞI (Mola mola)


Pervane balığı da denir. Okyanuslar ve Akdeniz'in açıklarında uzun göçler yapmadan, bazen derinlerde, bazen de su yüzeyinde yan yatarak dolaşır. İyi yüzemeyen, hareketsiz bir balıktır. Deniz anaları, ahtapot, mürekkep balığı ve diğer balıklarla beslenir. 2.5-3 metre boydan 1,500 kilogram ağırlığa erişip 20-25 yıl yaşayabilir. Bahardan yaz sonlarına kadar 300 milyona varan yumurta döker. Bu yumurtaların çoğu diğer balıklara yem olur. Eti lezzetsiz ve kötü kokulu olduğu için insan besini yönü ve ekonomik değeri yoktur

6 Temmuz 2010 Salı

ÇAÇA (Sprattus sprattus)


Sardalye-tirsi ailesindendir. Boyu 6–8 santimetre, Karadeniz’in batısında 13–15 Santimetre olanlarına da rastlanır. Besinleri planktonlar ve balık yavrularıdır. Sürüler halinde yasar. Mayıs-haziran arasında üreme yapar. Eti fazla lezzetli değildir. Bu nedenle özel avcılığı yapılmaz. Buna karsın denizlerde ekonomik değeri çök yüksek olan uskumru, palamut, torik gibi balıklar için Yem değeri vardır. Kuzey Avrupa Ülkelerinde konservesi çeşitli isimlerle pazarlanır.

CAMGÖZ KÖPEKBALIĞI (Galeorhinusgaleus)


Sıcak ve ılık denizlerin 100 metrenin altındaki serin sularında tek basına yasayan, boylan 4–5 metreden 10–15 metreye ulasan, omurgasızlar (mürekkep Balığı, ahtapot, medusalar) ve sürü halindeki küçük balıklan yiyerek beslenen Bir köpek balığı türüdür. Sıcak yaz günlerinde ağır hareketlerle su yüzeyinde Yüzer. Rahatsız edilmezse saldırgan değildir. Açık denizlerde erkek tarafından döllenen dişiler, 8–14 arası canlı yavru doğurur. Başka ülkelerde yenilmesine Rağmen yakalananlar, ülkemizde balık unu üretiminde kullanılır.

BARBUNYA (Mullus barbatus)


Sıcak ve ılık denizlerin kumlu, çamurlu sahillerinde 300 metreye Varan derinliklerinde sürüler halinde yasar. Ortalama 12–15 Santimetreden en çok 40 santimetreye kadar büyür. Suyun ısı sartlarına göre derinlerden sahile, mevsimsel göçler yapar. 10 yıl Yasayabilir. Nisan-haziran arası 15–100,000 yumurta döker. Etinin Lezzeti ve bol avanılmasıyla ekonomik değeri yüksektir.

BAKALYARO (Merlangius merlangus)


Mezgit ve gelincikle aynı türdendir. Karadeniz’de yaygın, Ege’de az bulunur. Genelde 15–20, en çok 45–50 santimetre boyunda olur. Sahillerin 3–4 metreye kadar derinliklerindeki sığların kumlu, çakıllı ve yosunlu diplerinde, fazla göçler yapmadan yasar. Balık yumurtaları, küçük balıklar ve karides gibi canlılarla beslenir. Üremelerini şubat-mayıs arasında, sahillere yakın yerlerde yapar. Mezgitle es, beyaz ve lezzetli etiyle ekonomik değeri yüksektir.

ANKARA ÇAMURBALIĞI (Neomacheilus angorae)


Orta ve Doğu Anadolu’nun göl ve akarsularının çamurlu, kumlu ve sazlı Zeminlerinde yayılış gösterir. Zeminlerden emdiği çamurlardan, küçük Hayvanlar, böcekler ve larvaları seçerek beslenir. İsmi de oradan gelir. 6–7 Santimetreye kadar büyüyebilir. Çok sığ suların yüksek ısısına dayanabilir. Mayıs-haziran arasında yapışkan yumurtalarını kıyıların kumluk ve çakıllarına bırakır. Doğa dengesini korur.

AFANGUS (Aphanius fasciatus)


Ege ve Akdeniz’in sahillerine akan uçsularda yasar. Çeşitli türleri ülkemizde yaygındır. Nehirlerin yavaş akıntılı veya durgun bölümlerinde yuvalanır. Boylan 5–6 santimetre olur. Acı ve tuzlu sulara da uyum gösterir. Kabuklular ve özellikle su yüzeyindeki sinek-böcek larvalarıyla beslenir. Bahar aylarında üremelerini yapıp, yumurtalarını su bitkilerinin üzerine bırakır. Akvaryum balığı olarak da yetiştirilir.

ACIBALIK (Rhodeus seiceus amarus)


Trakya, Marmara ve Karadeniz’de ağır akışlı akarsular veya göllerde yasar.

Bitkiler ve küçük hayvancıklarla beslenir. Ortalama 5–6, en çok 9 santimetreye

Kadar büyür. Üreme devresi nisan-haziran arasıdır. Dişisi uzun hortumuyla

Yumurtalarını bir midyenin içine ustaca bırakır. Erkek de spermlerini midyenin

Açılıp-kapanarak emdiği suya bırakarak yumurtaları döller. 2–3 haftada olgunlaşan yavrular, midyeyi terk eder. Böylece küçük cüsselerine rağmen

Emniyetli üreme tamamlanır.

İNCİ BALIĞI (Albunus albunius)


Pullarından yapay inci yapılması ismini verir. Ülkemizde çesitli türleri yasar. Boyları 15–20 santimetre olur. Manyas ve Ulubat Göllerinde bolca bulunur. Planktonlar, kurtlar, böcek larvaları ve su yüzeyindeki sinekleri yakalayarak beslenir. Nisan-mayıs arası üreyip, yapışkan yumurtalarını nehirlerin giriş veya çıkısındaki kıyıların kumluklarına bırakır. Eti lezzetli sayılır. Bölgesel Değerlenir. Orta Anadolu’da Gökçe, Van çevresinde darah ismiyle anılır.

HASKEFAL (Mugu cephalus)


Denizlerimizde yaygın bulunan bir kefal türüdür. Ortalama 30–50, en çok 75 Santimetre boyda olabilir. Bütün kefaller gibi ürkek ve çevik bir balıktır. Açık Denizle sahiller arasında gidip gelirler. Bazen beslenmek için sürüler halinde acı sulara, lagünlere, hatta nehirlerin içlerine girerler. Deniz dibi bitkileri ve yumuşakçalarla beslenir. Yaz aylarında üreyip 150,000–1 milyon yumurta verir. Beyaz etinin lezzeti ve mumlanarak pazarlanan havyar yumurtasıyla ekonomik değeri çok yüksektir.

HAMSİ (Engraulis encrasicolus)


Karadeniz’in insan yaşamıyla birlesen balığıdır. Marmara’da da bulunur. Sürüler halinde yasar ve 20 santimetreye kadar büyür. Ocak-Mart arasında beslenmek için sahillere yaklaşır ve bol av verir. Gündüzleri 30–40 metre derinlerde, geceleri yüzeye yakınlarda dolaşır. 1 yasından itibaren olgunluğa erişip 18 -20° C. sularda, 25–60 metre Derinlikte ve az tuzlu sularda üreyip, yaklaşık 40,000 yumurta döker. Etinin lezzeti, çeşitli tüketim önleriyle ekonomik değeri çok Yüksektir. Aşırı avlanılması ve orkinos-palamut-uskumru/torik Sisteminde dengenin bozulması, hamsiyi de tehlikeli olarak Etkilemektedir.

FENER (Lophius piscatorius)


Kıyılardan 500 metreye kadar derinlerde yasayan, boyları 2 metreye erişebilen, bir dip balığıdır. Hareketsiz yatar ve antenleriyle avını kendine çekerek çok büyük ağzıyla kendi büyüklüğündeki balıklan bile yutar. Pulsuz ve çıplak vücudunu kapsayan sıvı, insan cildi için tehlikelidir. Mart-ağustos arası derinlere inerek ürer. 6–7 yasında bir dişi, 1 milyon yumurta verir. Eti beyaz ve çok lezzetlidir. Ekonomik değeri yüksektir. Seker hastalığı tedavisinde kullanılan ensülin ilacı, ilk kez fener balığı pankreasından elde edilmiştir.

FANGRİ MERCAN (Sparus pagrus)


Bir mercan türüdür. Ortalama 25–35, en çok 80 santimetre boyda sıcak denizlerde, Güney Ege ve Akdeniz’de yaygın bulunan kabuklular, yumuşakçalar ve küçük balıklarla beslenen etçil bir balıktır. Taslık ve kayalıkların mağaralı oyuklarında yasar. Üremesi bahardan ağustosa kadar sürer. Mercan ailesi içinde eti en lezzetli olanlardandır, ancak seyrek bulunduğu için ekonomik değeri bölgeseldir.

ESKİNA (Scıana umbra)


Sıcak ve ılıman denizlerin 100–150 metre taslık, kayalık ve mercanlı bölgelerinde yasar. Bütün denizlerimizde bulunur. Gezgin bir balık değildir. Aynı zamanda taşbalığı ve mavrusgil balığı olarak da tanınır. Bahar sonu, yaz aylarında üreyen eşkina, 30–35 santimetre uzunluk ve 500–600 gram ağırlığa erişir. Beyaz ve çok lezzetli eti ile ekonomik değeri yüksektir.

DİL BALIĞI (Amogtossus latema)


Denizlerimizde 10 metreden 300–500 metreye kadar derinliklerinde, kumlu, çamurlu veya çakıllı diplerinde fazla hareket etmeden ve uzun göçler yapmadan yasar. Boyları 20–25 santimetre olur. Dipteki omurgasızlar, küçük balıklar ve böceklerle beslenir. Bahardan itibaren kıyılara sokularak Haziran-temmuz arasında üreme yapar. Kıs aylarında eti dolgun ve lezzetli olur. Genelde her mevsimde bulunan, ekonomik değeri yüksek olan bir balıktır.

ÇİPURA (Spanıs aurata)


Ege ve Akdeniz’in bu namlı balığı, Marmara’da seyrek bulunur. Ortalama 25–35 santimetre boy ve 0,5–3 kilogram ağırlıkta, en çok 60 santimetre ve 6 kilogramda olabilir. Etçil bir balıktır. Kuvvetli çenesiyle küçük kabukluları, balıkları ve diğer hayvanları kolayca yer. Yaz devresinde sığlarda, kıs aylarında da 35–40 metre derinliklerde yasar. İki yanı sıra üstündekiler daha da derinlere İner. Üremeleri ekim-aralık aylarında olur; 100–150,000 yumurta döker. Eti çok lezzetlidir. Ayrıca üretim kültürüne uygunluğu nedeniyle ekonomik değeri çok yüksektir.

5 Temmuz 2010 Pazartesi

OT SAZANI (Ctenopharyngodon idella)


Ot balığı olarak da tanımlanır. 2,000 yıldan beri Çin’de sazan üretimi ile beraber yetiştirilir. Anayurdu Çin’den dünyaya yayılan, bu arada ülkemize de getirilen bir kültür balığıdır. Ortalama 40–80 santimetre boy ve 2–5 kilogram ağırlıkta olur. En çok 12–30 kilogramağırlığa ulaşabilir. Otobur bir balıktır. Günde ağırlığının %120’si kadar ot yer. Bu nedenle havuzlarda ot mücadelesi için mükemmel bir canlıdır. 5–6 yaslarında olgunluğa erişir ve kg/ağırlığına göre 120,000 yumurta verir. 6–10 santimetre boya eristikten sonra sadece bitkilerle beslenir. Ülkemizde henüz tüketim

Değeri yoktur.

ORKİNOS (Thunnus thynnus)


Denizlerimizde yasayan iri ve çok değerli bir balıktır. Uzunlukları 3–4 metre ve ağırlıkları da 100–150 kilogramdan 800 kilograma kadar olabilir. Çeşitli türleri vardır. Orkinos, sürü halinde yasayan gezici balıklardandır. Yazın Karadeniz’e çıktıktan sonra sonbaharda Marmara’ya ve oradan da Ege’ye geçerek hemen bütün Akdeniz’i dolaşırlar. Bu gezilerinde saatte 40–60 kilometre hızla yol alabilirler. Genel olarak üst sularda yasarlar. Mart-ağustos arasında ürerler ve yaklaşık 1 milyona yakın yumurta verirler. Yasam süreleri, ortalama 15 yıldır. İhracat ve gıda endüstrisi yönünden

Ekonomik değeri çok yüksektir.

ORFOZ (Epinephelus guaza)


Hani türünden ve levrekle akrabadır. Ortalama 60–70 santimetreden 1–1,5 metre boy ve 30–40 kilogram ağırlığa erişebilir. Ege ve Akdeniz balığıdır. Taslık, kumluk ve yosunlu sahil bölgelerinin 8 metreden 150 metre derinliklerine kadar yalnız yasar. Etoburdur. İrili, ufaklı kabuklular ve Yumuşakçalarla beslenir. Eti çok lezzetli olmakla beraber yaslıları kuru ve lifli olur. Denizlerimizde az bulunmasına rağmen sualtı zıpkın avcıları tarafından türün yasamı açısından tehlikeli bir şekilde tüketilmektedir.

ÖRDEK BALIĞI (Labrus nüxtus)


Boyu 40 santimetre ağırlığı 1 kilogram olabilen ve 15–17 yıl yasayabilen, dişileriyle erkekleri arasında renk farkı olan çok güzel renkli bir lapin cinsidir. Genelde 10–100, seyrek olarak 180 Metre derinlerde yasar. Denizdeki küçük hayvanlar ve balıklarla beslenir. Üreme mevsimi nisan-ağustos arasıdır. Bu esnada çiftler halinde kaya oyuklarını yuva olarak kullanırlar. Daha sonra Yumurtaları korumak için erkekleri nöbet tutar. Doğa değeriyle korunması gerekli bir balıktır.

MÜREN (Murenea helena)


Merina balığı da denir. Boyları 2 metre hatta daha da fazla olabilir. Etçil ve yırtıcı bir balıktır. Ürkütüldüğü veya tahrik edildiğinde fazla saldırgan olup, çevresindeki insanlar için tehlikeli olur. Avlanmasının tehlikesi ve denizlerde az bulunuşu nedeniyle fazla ekonomik sayılmaz. Ancak, eski Roma çağlarından beri etinin çok lezzetli olusu bilinmektedir. Bütün denizlerimizin az derinliklerinde ve kuytu yerlerde yasar. Üremeleri, ilkbahardan başlayarak sonbahara kadar sürer.

MİNAKOP (Umbma cirrosa)


Kötek balığı da denir. Bütün denizlerimizin taslık, kayalık bölgelerinin 100–150 metreye varan derinliklerinde, dibe yakınlarında yalnız yasar. Zaman, zaman acı sulara ve nehir ağızlarına da Girer. Eskina ve sarıağızla aynı türdendir. Yumuşakça, kabuklu ve kurtlarla beslenir. Yasadığı bölgenin şartlarına göre üremesini nisandan ağustosa kadar sürdürür. Sert ve beyaz etinin lezzeti Levreğe yaklaşır.

MIĞRI (Conger conger)


2–3 metre boydan 50–60 kilogram erişebilen, 30 yıla kadar ömrü olan, yazın sığ suların, kısın 150 metre derinliklerin taslık, kumlu ve çamurlu zeminlerinde yasayan bir balıktır. Nehirlere giremez. Sert, hareketli ve yırtıcıdır. Su içinde bulduğu her canlıyı yiyebilir. Gündüzlerini yatarak geçirip, karanlıkta avlanır. İlk ve sonbahar arası 100–150 metre derinlerde, açık denize, 3–5 milyon Yumurta döker. Eti lezzetli ve besin değeri çok yüksektir.

MEZGİT (Merlarıgius euxmus)


Marmara ve Karadeniz’de bol, diğer denizlerimizde az rastlanır. Boyları 20–40 santimetre olabilir. Gelincik ve bakalyaro ile aynı türdendir. 30–40 metrenin altındaki derin sularda yasar. Gündüzleri yüzeylere çıkarak, hamsi, sardalye gibi sürü halindeki küçük balıkları avlayarak beslenir. Bölgesel şartlara göre şubat-mayıs arasında üreme yapar. Lezzetli eti ve her mevsimde bolca avlanılmasıyla

Ekonomik değeri yüksektir.

MERCAN (Pagellus erythnnus)


Sıcak ve ılıman denizlerin en ünlü balıklarındandır. Denizlerimizde karagözle beraber büyük bir aile oluşturur. Marmara, Ege ve Akdeniz’de yaygındır. Boyları yaklaşık 20–30, en çok 70 santimetre olabilir. Etçildir. Kabuklular, yumuşakçalar ve küçük balıklarla beslenir. Denizlerin taslık, kayalık bölgelerinde sahillere yakın yasar. Diğer mercanlar gibi hermafrodit fiziği ile hem erkeklik, hem de dişilik karakteri göstererek bahar ayları ile ağustos arası ürer. Lezzetli eti ve her Mevsimde bulunmasıyla ekonomik değeri yüksektir.

MELANURYA (Oblade melarıura)


Mercan ailesindendir. Marmara, Ege ve Akdeniz’in 2–3 metre sığ sularında, su yüzeyine yakınlarda, fazla göç etmeden yasar. Diğer mercan türlerinden farklı olarak sualtı bitkileriyle beslenir. En fazla 30 santimetreye büyür. Üremesi bahar sonuna kadar sürer; yumurtalarını denize bırakır. Mikroplarıktonlarla beslenen yavrular, yaz sonunda olgunlaşır. Eti bütün mercan ailesi gibi Beyaz ve lezzetlidir. Ancak az avlanıldığı ve taze tüketildiği için ekonomik değeri fazla değildir.

4 Temmuz 2010 Pazar

LÜFER (Pomatomus saltator)


Gezici balıklardan oları lüfer, Karadeniz’le Ege Denizi arasında dolaşır. Büyümesinin aşamaları İçinde değişik isimler alır. Buna göre: boyları, 10 santimetreye kadar olarılar defneyaprağı, 15–18 Santimetreye kadar olanlar çinakop, 18–25 santimetreye kadar olanlar sarıkanat, 28–35 santimetreye kadar olanlar lüfer, 35 santimetreden fazla olanları da kofana diye adlandırılır. Seyrek olarak kofanaların 60 santimetreyi astığı, hatta 1 metreye ulaştığı görülmüştür. Lüfer, sonbahar-kıs aylarında en lezzetli ve olgun devrini yasar. Yaz ortalarından sonbahara kadar da kışlamaya Geçerler. Ilık suların 10–200 metre derinliklerinde yasar. Üremeleri, bahar sonu ile yaz basıdır. Kademeli olarak 60–80,000 yumurta verir. Bol verimliliği ve etinin lezzetiyle ekonomik değeri çok yüksektir.

LEKELİ MERCAN (Pagellus bogaraveo)


Mandagöz mercan da denir. Ege ve Akdeniz’de yaygındır. 100–300 metreye varan derinliklerde sahile yakınlarda kabuklular, omurgasızlar ve sualtı bitkileriyle beslenerek yasar. Boyu 30–50 Santimetre olabilir. Hermafrodit bir balıktır. Hem erkeklik, hem de dişilik karakteri gösterir. Suların ısısına bağlı olarak bahar aylarında üreme yapar. Eti beyaz, gevrek ve lezzetlidir. Ekonomik Değeri yüksektir.

LAHOZ/GİRDİA (Epinephelus aeneus)


Ege ve özellikle Akdeniz’de yaygın bulunan, boyları 1 metre olabilen bir hani türüdür. Fazla derinlere gitmeden kayalık, taslık veya çakıllı alanlarda yasar. Oldukça yırtıcı, etçil bir balıktır. İrili ufaklı her türlü kabuklular, omurgasızlar ve küçük balıklarla beslenir. Mayıs-haziran arasında üreme yapar. Akdeniz’in eti çok lezzetli, şöhretli balıklarındandır. Ancak ekonomik değeri Bölgeseldir.

ZARGANA (Belone belone)


60–70 santimetre bazen de 1 metre uzunluğu varan zargana, ortalama 18 yıl yasar. Hamsi, çaça, çamuka ve kıraça gibi küçük balıklarla beslenir. Ilıman denizlerimizin yerli balıklarındandır. Kılıç balığı baslıca düşmanıdır. Yapısıyla gayet çevik ve süratli bir balıktır. Kendini korumak için su yüzeyine sıçrayarak da yüzebilir. Eti yönünden değerlidir. İlkbahardan sonbahara kadar üreme Sürecinde 30–50 bin yumurta verir.

YAZILI HANİ (Serranus scriba)


Uzunluğu en çok 25 santimetre olabilen yazılı hani, kendi türünün tipik bir örneğidir. Belli bölgelerde yalnız yasar. Levrek balığı ailesindendir. Kendinden küçük balıklar, karides gibi kabuklularla beslenir. Yaklaşık 30 metre derinlerde, belirli bölgelerde yanlız yasar. Bas kısmındaki çeşitli renk ve süslemelerden “yazılı” ismini alır. Üremeleri mayıs-haziran arasında olup cins ve türlerine göre 18–900 bin yumurta döker.

VATOZ (Raja clavata)


Köpekbalığı ailesindendir. Bütün dünya denizlerinde çok çeşitli türleri yasar. 1 m.yi asan boy ve 40–50 kilogram ağırlıkta olanlarına rastlanır. Uzun geziler yapmadan 15–20 metreden 100–150

Metreye varan derinlerde kumlara gömülü yatarak av bekler. Kabuklular ve küçük balıklarla beslenir. Bahar ve yaz aylarında sahillere yaklaşarak üreme yapar. Dişileri, 10–30 yumurta verir. Eti lezzetlidir. Fakat az tutulur. Karaciğerinden A vitamini ve yağ üretilir. Ekonomik değeri vardır.

ÜZGÜN (Callionymus lyra)


Renklerinin güzelliğinden ötürü mine balığı adıyla da tanınır. Boyları 25 santimetre kadar olabilen bu balık; karides, yengeç, denizkestanesi, denizyıldızı, omurgasızlar ve yosunlar gibi çesitli besinlerle yasar. Sığ sulardan 300–350 metre derinliklere inebilir. Denizlerimizde yaygın olarak bulunur. Etinin kıymetli olmayışı, dikenlerinin az da olsa zehirli olusu ile herhangi bir Ekonomik yönü yoktur.

USKUMRU (Scomber scombrus)


Genelde 25–35 santimetre olan, 40 santimetreye kadar büyüyebilen, sürüler halinde yasayan Marmara’nın yerli balığıdır. Geçmişte Karadeniz ve Ege arasında büyük göçler yapan, eti çok lezzetli olan ve bol avlanılan uskumru, şimdilerde ekolojik nedenlerle seyrek rastlanan, adeta tükenmiş bir balıktır. Normalde, 2–3 yaşında olgunlaşan dişileri, 350–400,000 yumurtasını denize bırakır. Üreme devresi şubat-nisan arasıdır. Planktonlar, hamsi, çaça gibi küçük Balıklar ve yavrular besinidir. 8–10 yıl yasar. Torik ve kofana bas düşmanıdır. Az yağlı ve Kurutulmasına çiroz denir. Yasam ortamı tekrar var olduğunda ekonomik değeri en yüksek Balıklardan biridir. Atlantik’te yasayan lezzetsiz bir türü daha vardır.

UÇAN BALIK (Exocoetus vofitans)


Güney Ege ve Akdeniz’de dibe inmeden deniz yüzeyinde yasar. Planktonlar, omurgasızlar ve yavru balıklarla beslenir. Gümüş ve kefale benzer. Boyu 20–30 santimetre olabilir. Bazen büyük balıklardan kurtulmak, bazen de saatte 80 km.’yi bulan yüzme hızı gereği, su yüzeyinden 25–50 santimetre yükselip büyük kanatlarıyla 2–13 saniye ve 50–250 m.’lik planör uçuşları yapar. Baharla Yaz arasında, deniz ortasında, yumurtalarını yosun, ağaç dalı gibi herhangi bir şeye yapıştırarak ürer. Eti lezzetlidir. Bölgesel değerlenir.

TRANÇA (Pagrus ehrenbergi)


Mercan ailesinden ve fangri ile aynı türdendir. Ege’nin ünlü balığıdır. Sıcak ve ılık denizlerin 20–25 metre derinlerinde yosun ve bitki örtülü kumluk veya taslıklarda tek basına yasar. Boyu 30–50, En çok 75 santimetre olur. Kıs aylarında 150 metre derinlere iner. Kuvvetli çenesi ve dişleriyle her türlü kabukluyu kırıp yiyebilir. Ayrıca dip hayvanları ve balıklar da besinine ek olur. Hem erkek, hem de dişi karakteri gösterir. Yaz aylarında üreme yapar. Eti beyaz ve lezzetlidir. Geçmişte aşırı avlanılması, neslini çok azaltmıştır.

TRAKONYA (Trachinus draco)


Denizlerimizde yasayan en zehirli balıklardandır. Ortalama 17–18, en çok 35–40 santimetre boya erişir. Hareketsiz bir balıktır. Fakat deniz dibinde avlarına karsı çok süratlidir. Zehirleri bir insanı Sakat bırakabilir. Bu nedenle dikkat edilmelidir. Denizden çıktıktan, hatta öldükten sonra dahi zehirliliği devam eder. Özel olarak avcılığı yapılmaz. Aynı zamanda çarpan balığı olarak Adlandırılan trakonya, küçük balık ve kabuklularla beslenir. Kıs aylarında derinlere çekilir. Eti lezzetli olmakla beraber az avlandığından ekonomik değeri yoktur.

TİRSİ (Alosa fallax)


Boyları 30–33 santimetreye ulaşabilen tirsi, bir Karadeniz balığıdır. İstanbul Boğazı ve Marmara’da az bulunur. Kıyıya yakın yerlerde sürü ile yasarlar. Üreme mevsimleri ilkbahardır. Yumurta Bırakmak için acı su bölgelerine ve nehirlere girerler. Sardalye ailesinden bir balık oları tirsi; taze, tuzlama ve tütsülü olarak yenir. Ekonomik değeri yüksektir.

TATLISU LEVREĞÎ (Perca lluviatHîs)


Kuzey bölgelerimizdeki, akarsu ve göllerle, bunların denizle ilişkili acı su bölgelerinde yasar. Boyu 20–35 santimetre en çok 50 santimetre olabilir. Fazla göç etmez. Yumuşakçalar, küçük balıklar ve balık yumurtalarıyla beslenir. 7–8° C. sularda mart-haziran arası üreme yapar. Beyaz ve lezzetli etiyle taze olarak tüketildiği gibi olta avcıları içinde kıymetli bir balıktır.

SİNAĞRİT (Dentex dentex)


Karagöz ailesinden olan sinarit, Ege ve Akdeniz’in sert, hareketli ve kuvvetli bir balığıdır. 1–1,5 metre boy ve 10–15 kilogram ağırlığa kadar büyüyebilir. Kabuklular, yumuşakçalar ve özellikle Mürekkep balığı ile beslenir. Kuvvetli çenesiyle bir ıstakozu rahatça kırıp, yiyebilir. Yazın kıyıların taslık, kayalık bölümlerinde, kısın da 300 metreye varan derinlerde küçük sürüler halinde Yasar. İlkbahar aylarında üreme yapar. Etinin lezzeti ve ender avlanmasıyla çok kıymetli bir balıktır. Olta avcılığı da amatörler için değerlidir.

SARDALYA (Sardine pilchardus)


Sürü halinde, yazın orta, kısın derin sularda yasayan gezici balıklardır. Eskiden deniz üstünü ateşin

Aydınlatmasıyla avcılığından ötürü ateş balığı diye de tanınır. Boyları, ortalama 15 santimetre en çok 20–22 santimetre olur. Deniz içinde henüz yumurtadan çıkmış balık yavruları ve planktonları yiyerek beslenir. Karadeniz, Marmara, Çanakkale Boğazı Bölgesi ve Kuzey Ege’de bol bulunur. Etinin lezzeti ve çeşitli kullanım alanıyla ekonomik değeri çok yüksektir. Üremeleri nisandan eylüle kadar geniş bir devrede ve çok kerelerde olur. Yaklaşık 20,000 yumurta verir.

PİSİ (Pleuronectes platessa)


Ortalama 30–40 santimetre boy ve 250–350 gram ağırlıkta olabilen, ekonomik Değeri yüksek balıklardan biridir. Denizlerin kumlu, çakıllı diplerinde, kabuklular ve yumuşakçalarla beslenip, 15–18 yıla kadar yasar. Sıcak ayları diplerde geçirip, kısın sahillere yaklaşır. Acı sulara, nehir ağızlarına kadar sokulur. Bir diğer türü de tatlı sularda yasar. Üremelerini ocak-mart arasında 5–6° C. sularda yapar. 800,000–1 milyon yumurta verir.

LAPAZ BALIĞI (Chromis chromis)


Sıcak ve ılıman denizlerin 50 metreye inen, dibi kayalık, mağaralı bölümlerinde yasar. Bütün denizlerimizde bulunur. Boyları 12–18 santimetre olabilir. Bahar sonundan ağustosa kadar üreme yapar ve yumurtalarını çok iyi gizler. Planktonlar ve balık larvalarıyla beslenir. Sert ve lezzetsiz eti yenmez. Az bulunduğu için korunmalıdır.